سنگ کلیه ممکن است در یکی از کلیه ها یا هر دو ایجاد شود و بیشتر اوقات در افراد ۳۰ تا ۶۰ ساله مشاهده می شود و نیز بیماری بسیار شایعی است .سنگ کلیه معمولاً در کلیه ها یا مجرای ادراری وجود دارد و می تواند درد بسیار زیادی داشته باشد و در صورت عدم درمان ممکن است باعث عفونت در کلیه و از کار افتادن آن شود.
علائم سنگ کلیه :
ممکن است سنگ کلیه فرد کوچک باشد و به راحتی خارج شود. اما سنگ های کلیوی بزرگتر می توانند علائم مختلفی از جمله:
- درد منتشرشونده به سمت تحتانی شکم و لگن
- احساس نیاز مداوم به دفع ادرار
- درد منتشرشونده به سمت تحتانی شکم و لگن
- ادرار صورتی، قرمز یا قهوه ای رنگ
دلائل ایجاد سنگ کلیه :
مواد زائد موجود در خون گاهی می توانند رسوباتی را تشکیل دهند که درون کلیه ها جمع می شوند. با گذشت زمان ، این رسوبات ممکن است موجب ایجاد سنگ شوند.
برای پیشگیری مواردزیر را رعایت کنید:
- مایعات به اندازه کافی بنوشید
- شکلات ،آرد گندم و آجیل را کمتر مصرف کنید
- آب انار بنوشید
- نوشیدن قهوه
- در شرایطی که افراد بسیاری ابتلا به سنگ کلیه را دلیلی برای پرهیز از کلسیم می دانند، اما رژیم های غذایی کم کلسیم ممکن است احتمال ابتلا را افزایش دهند.
- مصرف به اندازه گوشت (مصرف بیش از حد گوشت می تواند یک عامل خطرآفرین برای کلیه باشد.)
- مصرف کمتر غذاها و نوشیدنی های حاوی مقادیر فراوان از قندهای طبیعی یا افزوده
انواع سنگ کلیه:
سنگهای اگزالات کلسیم
متداول ترین نوع سنگ کلیه سنگ اگزالات کلسیم است. که نتیجه وجود مقادیر کم سیترات و مقدار زیادی کلسیم یا اگزالات یا اسید اوریک در ادرار است. سنگهای اگزالات کلسیم با غذاهای پر اگزالات ارتباط دارند که یک ماده طبیعی در گیاهان و حیوانات است. به عنوان مثال: چغندر ، چای سیاه ، شکلات ، آجیل ، سیب زمینی و اسفناج است.
اگر به طور مداوم سنگ اگزالات کلسیم در بدن شما ایجاد می شود، ممکن است پزشک ارزیابی بیشتر عملکرد ادرار و سوخت و ساز بدن را توصیه کند. این امر به آزمایش خون و جمع آوری ادرار در خانه برای حداقل یک دوره ۲۴ ساعته نیاز دارد. پزشک شما ممکن است اصلاح رژیم غذایی را نیز توصیه کند تا احتمال بازگشت سنگ کلیه کاهش یابد.
سنگهای فسفات کلسیم
سنگ کلیه فسفات کلسیم ناشی از ناهنجاری در عملکرد سیستم ادراری است. پزشك شما ممكن است مجموعه ای از آزمایشات خون و ادرار را برای تعیین اینكه آیا مشكلات ادراری یا كلیوی می تواند باعث این نوع سنگ شود، توصیه می کند. این نوع سنگ کلیه اغلب به طور همزمان با سنگهای اگزالات کلسیم رخ می دهد.
استرویت استون
در زنان شایع تر است. سنگ های استروویت در نتیجه انواع خاصی از عفونت های مجاری ادراری ایجاد می شود. این سنگ ها به سرعت رشد می کنند و بزرگ می شوند، گاهی اوقات کل کلیه را اشغال می کنند. در صورت عدم درمان ، آنها می توانند باعث عفونت مجاری ادراری مکرر و گاه شدید و از بین رفتن عملکرد کلیه ها شوند.
سنگ های اسید اوریک
در مردان شایع تر است. سنگ های اسید اوریک در افرادی که به اندازه کافی آب نمی نوشند و یا رژیم غذایی پر پروتئین حیوانی دارند، رخ می دهد. همچنین در افرادی که نقرس، سابقه خانوادگی این نوع از سنگ کلیه و یا در افرادی که شیمی درمانی داشته اند، بیشتر وجود دارد. فاکتورهای ژنتیکی و نارسایی های مرتبط با بافتهای سازنده خون نیز در مستعد سازی فرد در ابتلا به سنگهای اسیداوریکی نقش دارند.
سنگهای سیستین
سنگ های سیستین ناشی از اختلال ژنتیکی ارثی به نام سیستینوری است که می تواند به مقدار زیاد جمع آوری اسید آمینه سیستین در ادرار منجر شود. این می تواند منجر به ایجاد سنگ در کلیه ها ، مثانه و مجاری ادراری (ادرار را از کلیه ها به مثانه منتقل می کند) شود.
سنگهای ناشی از عفونت:
برخی سنگ ها در پاسخ به عفونت شکل می گیرند مانند عفونت دستگاه ادراری. این نوع سنگها می توانند به سرعت ایجاد شده و بزرگ شوند .
درمان سنگ کلیه :
حتی سنگهای کلیوی کوچک نیز ممکن است دردناک باشند ، اگرچه این درد معمولاً فقط چند روز طول می کشد و با خارج شدن آنها درد نیز از بین می رود. به منظور تسهیل دفع و کاهش درد آن موارد زیر را رعایت کنید :
- در طول روز مقادیر زیادی آب ، قهوه یا چای بنوشید
- داروهای آلفا بلاکر (در صورت تجویز پزشک)
- مقداری لیمو به آب آشامیدنیتان اضافه کنید.
- از خوردن نوشیدنی های گازدار بپرهیزید
- مصرف نمک را کاهش دهید
مطمئن شوید که به اندازه کافی مایعات می نوشید. اگر ادرار شما تیره است ، به این معنی است که به اندازه کافی مایعات نمی نوشید.
در صورتی که پزشک مشکوک به وجود سنگ کلیه شود آزمایش کامل ادرار و کشت ادرار، عکس شکم، سونوگرافی کلیه ، سی تی اسکن، و اُروگرافی وریدی ممکن است تجویز گردد.
آزمایشات تشخیص سنگ کلیه:
آزمایش خون: آزمایشات خون، افزایش کلسیم و یا اسید اوریک بالا را در خون شما آشکار می کنند.
آزمایش ادرار: در صورت ابتلا به سنگ کلیه، آزمایش ادار ۲۴ساعته نشان دهنده مقادیر املاح زیادی در ادرار دفع شده خواهد بود .
آزمایش های تصویری: تست های تصویری هر نوع سنگی را در دستگاه ادراری شما نشان می دهند . تست های تصویری معمولاً شامل سی تی اسکن و یا اُروگرافی وریدی می باشند .
آنالیز سنگ های دفع شده:از شما خواسته می شود که در هنگام دفع ادرار از کاغذ صافی یا گاز استفاده نمایید تا هر تعداد سنگ دفع شده ای را جمع آوری نمایید. برای مشخص شدن ترکیبات سنگ، آن را نزد پزشک ببرید.
بیشتر سنگهای کلیه نیازمند درمان تهاجمی نیستند. در صورت وجود سنگ کوچک بدون عارضه انسداد و عفونت ممکن است به درمان خاصی نیاز نباشد و شما می‌توانید سنگهای کوچک را از طریق موارد زیر دفع کنید:
- نوشیدن آب : نوشیدن ۲ تا ۳ لیتر آب و مایعات در روز جهت شست و شوی دستگاه ادراری و شفاف شدن ادرار، در صورت تجویز پزشک!
- مصرف مسکن: دفع یک سنگ کوچک ممکن است منجر به درد شود. برای تسکین درد خفیف، ممکن است پزشک برای شما مسکن‌هایی نظیر ایپوپروفن ، استامینوفن یا ناپروکسن سدیم تجویز نماید.
- درمان دارویی: ممکن است پزشک به شما دارویی بدهد که به دفع سریع‌تر و با درد کمتر سنگ کلیه کمک کند.
در مورد سنگ هایی که به علت بزرگی بیش از حد، ایجاد خونریزی، آسیب کلیوی، عفونت مداوم مجرای ادراری و نیز درد شدید دفع نشده اند اقدامات درمانی کمکی لازم است.
روش های مختلف درمانی در این زمینه عبارتند از:
حل کردن سنگ به طریق شیمیایی، در آوردن سنگ از طریق آندوسکوپی ، خارج کردن سنگ از طریق پوست، سنگ شکنی با کمک امواج ماوراء صورت از خارج بدن [[ESWL ، و به ندرت جراحی باز!
- سنگ شکنی با امواج ماوراء صوت از خارج بدن [[ESWL :
در مورد برخی سنگهای کلیه، بسته به اندازه و محل قرارگیری آنها پزشک ممکن است استفاده از امواج صوتی برای شکستن سنگها را توصیه نماید. در این روش از امواج صوتی برای ایجاد لرزش‌های شدید (موج‌های شوکی) جهت تقسیم سنگها به قطعات ریز استفاده می شود که می‌تواند از راه ادرار دفع شوند. این فرایند حدود ۴۵ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد و ممکن است بیمار تحت بیهوشی خفیف قرار می گیرد تا احساس درد نکند.
ESWL می‌تواند منجر به دیدن خون در ادرار، کبودی در پشت یا شکم، خونریزی در اطراف کلیه و سایر اندام‌های نزدیک و ناراحتی ناشی از عبور قطعات سنگ از مجرای ادراری شود.
- جراحی بسته کلیه (PCNL) برای خارج کردن سنگ های بزرگ:
نفرولیتوتومی پوستی (PCNL)، یک تکنیک پزشکی برای درمان سنگهای کلیه‌ی بزرگ (بزرگتر از ۲ سانتی‌متر)، می‌باشد. این فرایند از طریق ایجاد یک برش یک سانتی‌متری در پوست انجام می‌شود. در این روش سنگ های کلیه با استفاده از تلسکوپ‌های کوچک و ابزارهایی از طریق یک برش کوچک در پشت شما، برداشته می شوند. برشی که در این روش در پوست ایجاد می‌شود، بسیار کوچک بوده و سریعاً بهبود می یابند.
در طی جراحی، شما تحت بیهوشی عمومی خواهید بود و تا زمان بهبودی یک یا دو روز در بیمارستان بستری خواهید شد. پزشک شما ممکن است در صورت عدم موفقیت ESWL، این روش جراحی را پیشنهاد کند.
- استفاده از دوربین کوچک برای خارج کردن سنگ:
برای برداشتن سنگهای کوچک تر در کلیه، پزشک یک ابزار نوری نازک (یورتروسکوپ) مجهز به دوربین را از طریق پیشابراه و مثانه وارد کلیه می‌کند. پس از مشخص شدن موقعیت سنگ، سبد های بسیار کوچکی می‌توانند سنگ را به دام بیندازند یا از طریق امواج سنگ را قطعه قطعه کنند تا از طریق ادرار دفع شود. ممکن است نیاز باشد یک لوله‌ی کوچک (استنت) در کلیه قرار داده شود تا ورم آن کاهش یابد و زودتر بهبود یابد. در حین این جراحی بیمار در وضعیت بیهوشی عمومی یا موضعی قرار داده می شود.
- جراحی غده ی پاراتیروئید:
برخی سنگهای کلسیم فسفاتی ناشی از فعالیت بیش از حد غدد پاراتیروئید هستند. وقتی این غده‌ها مقدار زیادی هورمون پاراتیروئیدی تولید می‌کنند (هیپرپاراتیروئیدیسیم، پرکاری غده‌ی پاراتیروئید)، سطح کلسیم شما می‌تواند بسیار بالا برود و در نتیجه‌ی آن سنگ کلیه تشکیل شود. سنگ های ناشی از بالا بودن میزان کلسیم بدن ممکن است نیازمند جراحی و برداشتن بافت پاراتیرویید غیرطبیعی باشند.
هایپرپاراتیرودیسم وقتی رخ می‌دهد که یک تومور کوچک خوش خیم در یکی از غدد پاراتیروئید شما ایجاد شده باشد یا وضعیت دیگری که منجر به تولید بیش از حد هورمون پاراتیروئید شود. برداشتن این غده تشکیل سنگ کلیه را متوقف می‌کند.
رژیم غذایی در افراد مبتلا به سنگ کلیه:
در سنگ کلیه کلسیمی یا فسفری، از مصرف فرآورده های لبنی، شکلات و نارگیل خودداری گردد.
در سنگ کلیه فسفاته، رژیم غذایی حاوی اسیدها به اسیدی نگه داشتن مختصر ادرار کمک می کند.
در سنگ کلیه، اسیداوریکی یا سیستینی، رژیم غذایی حاوی مواد قلیایی جهت قلیایی نگه داشتن مختصر ادرار نیاز است.
و در کل نوشیدن روزانه حداقل ۱۳ لیوان مایعات (ترجیحاً آب) ضروری است.
رژیم غذایی کم چربی و پرفیر نیز توصیه می گردد.
صفحه اینستاگرام آسپرین ۲۴ را جهت دریافت آخرین ویدئو ها و اخبار دنبال کنید.
مطالب مرتبط :
لینک دانلود اپلیکیشن از گوگل پلی
لینک نصب نسخه وب اپ (برای کاربران IOS )
هر آنچه باید درباره انواع آمبولانس خصوصی بدانید!
*آسپرین ۲۴*
،اپلیکیشن درخواست خدمات پزشکی آنلاین ,آمبولانس خصوصی ، درخواست پزشک و پرستار، دارو ,مکمل های غذایی و ورزشی, تجهیزات پزشکی, لوازم آرایشی بهداشتی*
