عارضه واریس چیست؟
عارضه واریس از درد در ناحیه پا شروع می گردد. در صورت تداوم، سیاهرگ های پا متورم می شوند. واریس پا یا عروق عنکبوتی، شایع ترین بیماری عروقی انسان است که اغلب زنان باردار و افراد مسن به آن مبتلا هستند.
به سیاهرگ های بزرگی که ورم کرده و به هم پیچیده اند و به رنگ های آبی، قرمز یا به رنگ خود پوست روی سطح پوست ظاهر می شوند رگهای واریسی گفته می شود. این درد نباید پشت گوش انداخته شود. زیرا ممکن است یکی از سیاهرگ های پا روزبه روز گرفتگی بیشتری پیدا می کند و مرور قسمتی از پا دچار تغییر رنگ، تورم و درد می گردد. ضعف عضلات پا، ایستادن و راه رفتن به مدت طولانی و افزایش وزن از جمله دلایل پیشرفت این بیماری می باشند. ایستادن و راه رفتن فشار بر رگهای پایین تنه را افزایش میدهد. ماساژ خوب کلید بهبود و افزایش جریان خون است و برای پیشگیری و مقابله با مشکل رگ های تار عنبکوتی موثر است.
عروق واریسی با ایجاد ظاهری نازیبا در پاها، به ویژه در زنان سبب کاهش اعتماد به نفس می گردد. در صورت عدم درمان، عوارضی چون بروز لخته های خونی و زخم های باز در پا را نیز سبب می گردد.
علائم رگهای واریسی چیست؟ 
رگهای واریسی ممکن است کاملاً بدون درد باشند وعلائم آن عبارتند از:
- ظاهر شدن رگهای آبی، قرمزیا بنفش در پاها
- پیچیده شدن یا برامده شدن رگها
- احساس درد یا سنگینی در پاها
- سوزش یا تیر کشیدن عضله پا و ورم پایین پاها
- تشدید درد پس از نشستن یا ایستادن به مدت طولانی
- خارش اطراف یک یا چند رگ
- تغییر رنگ پوست در اطراف رگ واریسی
علت واریسی شدن رگهای پا؟
ضعف یا آسیب دیدگی دریچه های رگها می تواند منجر به واریسی شدن آنها شوند. سرخرگ ها خون را از قلب به بقیه بافتهای بدن می رسانند و سیاهرگها خون را از سرتاسر بدن به قلب برمیگردانند بنابراین خون دائما در گردش است.
برای برگرداندن خون از سرتاسر بدن به قلب، سیاهرگهای پا باید بر جاذبه زمین نیز غلبه کنند. انقباضات عضله های پا همانند پمپ عمل کرده و دیواره الاستیک رگها به برگشت خون به قلب، کمک میکند. دریچه های کوچک موجود در سیاهرگها با عبور جریان خون به سمت قلب، باز میشود و سپس بسته میشود تا از برگشتن خون جلوگیری کند. اگر این دریچه ها ضعیف شوند یا صدمه ببینند، خون به عقب برگشته و در سیاهرگ محبوس میشود و منجر به کشیدگی یا پیچ خوردگی سیاهرگ می شود. این علت اصلی ایجاد واریس است!
عوامل موثر در واریسی شدن رگهای پا
- افزایش سن: خطر واریسی شدن رگها با افزایش سن بیشتر می شود.
- جنسیت: احتمال ایجاد رگ های واریسی در زنان بیشتر است. تغییرات هورمونی در دوران بارداری، پیش از قاعدگی و یائسگی می تواند باعث شل شدن دیواره سیاهرگ ها شوند. درمانهای هورمونی نیز مانند قرصهای ضد بارداری میتوانند احتمال واریسی شدن رگها را بیشتر کنند.
- بارداری: در بارداری حجم خون در بدن افزایش می یابد که این عامل بزرگ شدن رگهای پا را نیز به دنبال دارد.
- سابقه خانوادگی: اگر دیگر اعضای خانواده رگهای واریسی داشته باشند احتمال موروثی بودن آن زیاد است.
- چاقی: اضافه وزن باعث وارد آمدن فشار بیشتر بر رگها می شود.
- ایستادن یا نشستن به مدت طولانی: اگر مدت طولانی در یک حالت قرار داشته باشید، جریان خون در سرتاسر بدن به خوبی برقرار نخواهد شد. بالا نگه داشتن پاها چندین مرتبه در طول روز بسیار کمک کننده است.
انواع رگ های واریسی:
۱- وریدهای واریسی
این عارضه می تواند به شکل های بسیاری پدیدار شود. چنین وریدهایی اغلب بزرگ، برجسته، متورم، پیچیده و همراه با تغییر رنگ هستند، که از روی پوست قابل مشاهده هستند. وریدهای واریسی مخصوصا در سن پنجاه سالگی شایع بوده و معمولا سبب ایجاد هیچ مشکلی نمی شوند.
۲- وریدهای رتیکولار
این موارد وریدهای زیر پوستی ریز و متورمی هستند که اندازه ای ۲ تا ۳ میلی متری داشته و مانند یک تور انتشار می یابند. گاهی اوقات این رگ ها می توانند سبب تورم، ضربان و بی قراری پا و نیز درد یا زخم های پوستی شوند.
۳- وریدهای عنکبوتی
وریدهای عنکبوتی(شبکه ای)، وریدهایی متسع شده در بستر مویرگی هستند که ریز تر از رگ های رتیکولار بوده، رنگی آبی، بنفش یا قرمز داشته و می توانند پیچ خورده باشند. این وریدها به آسانی در زیر پوست نمایان بوده و معمولا درمان آن ها به دلایل زیبایی می باشد. چنین رگ هایی اغلب در پاها و صورت پدیدار می شوند.
روش های درمان واریس
- پوشیدن جورابهای فشاری!
پوشیدن تمام وقت جوراب واریس اغلب اولین کاری است که پزشک پیش از هر درمان دیگری، در نظر می گیرد. این جورابهای فشاری، دائما پا را فشار میدهند و به رگها و عضله های پا در گردش بهتر خون کمک میکنند. جوراب واریس را میتوانید از داروخانه ها یا لوازم پزشکی خریداری کنید.
در موارد شدیدی که جوراب فشاری موثر نباشد یا وضعیت بدتر شود، ممکن است برای درمان عارضه واریس یکی از درمانهای زیر توصیه شود:
۱- جراحی واریس
در صورتی که رگ های واریسی بزرگ باشند، ممکن است برای برداشتن آن ها به جراحی نیاز باشد. این کار معمولا تحت بیهوشی عمومی انجام می شود.
۲- برش و بستن (لیگاسیون و استریپینگ)
یکی دیگر از روش های درمان واریس پا روش برش و بستن رگ واریسی است.
در این روش، دو برش ایجاد می شوند. اولین برش بر روی کشاله ران بیمار و بالای ورید مورد نظر ایجاد می شود. دومین برش بر روی قسمت پایینی پا و در نزدیکی مچ یا زانو ایجاد می شود. قسمت بالایی ورید مورد نظر بسته می شود. یک سیم نازک و منعطف از قسمت پایینی سیاهرگ به درون آن هدایت می شود که در هنگام بیرون کشیده شدن، سیاهرگ را نیز به همراه خود بیرون می آورد.
این فرایند معمولا نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. روش برش و بستن می تواند همراه با کبودی، خونریزی و درد باشد. در برخی موارد بسیار نادر، امکان دارد ترومبوز وریدی عمیق نیز ایجاد شود. پس از جراحی، اغلب بیماران قبل از بازگشت بر سر کار و انجام دیگر وظایف خود به ۱ تا ۳ هفته استراحت نیاز دارند. در دوره ریکاوری یا استراحت، جوراب های فشاری پوشیده می شوند.
۳- اسکلروتراپی
در این روش درمان واریس پا، یک ماده شیمیایی به یک ورید واریسی کوچک و متوسط تزریق می شود که سبب تخریب و بسته شدن آن ها می شود. پس از چند هفته این وریدها از بین می روند. احتمال دارد که برخی وریدها به بیش از یک بار تزریق نیاز داشته باشند.
۴- درمان واریس با RF
در روش تخریب به وسیله امواج رادیویی، یک برش کوچک در بالا و پایین زانو ایجاد شده و به کمک اسکن امواج فراصوت یک کاتتر (لوله نازک) به درون رگ هدایت می شود. پزشک یک میله به درون کاتتر وارد کرده که از خود امواج رادیویی ساطع می کند. انرژی امواج رادیویی سبب حرارت دادن به ورید، فروپاشی دیواره های آن و بسته شدن آن به طور کامل می شود. این درمان واریس پا معمولا برای سیاهرگ های بزرگ توصیه می شود. فرایند تخریب به وسیله امواج رادیویی معمولا تحت بی حسی موضعی انجام می شود.
۵- درمان لیزری درون رگی
در این روش، یک کاتر به درون ورید بیمار فرستاده می شود. سپس یک لیزر کوچک از طریق کاتر به بالای ورید مورد نظر رفته و تابش های کوچک انرژی را به این ورید می دهد. در نتیجه این کار، به ورید حرارت رسیده و بسته می شود. با کمک اسکن امواج فراصوت، پزشک لیزر را تا بالای رگ فرستاده، به تدریج آن را سوزانده و می بندد. این فرایند تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. امکان دارد در این فرایند آسیب هایی عصبی نیز ایجاد شوند که معمولا خفیف می باشند.
۶- فلبکتومی ترانس ایلومینیشن
یک دوربین یا اندوسکوپ ترانس ایلومیناتور از طریق برشی به زیر پوست هدایت می شود تا پزشک رگ هایی که از بین برود را ببیند.
سپس وریدهای مورد نظر بریده شده و به وسیله یک دستگاه ساکشن از طریق برش بیرون کشیده می شوند.
امکان دارد برای انجام این فرایند از بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی استفاده شود.
همچنین، احتمال دارد پس از عمل مقداری خونریزی و کبودی نیز به وجود آید.
