آنتی اکسیدان چیست؟!

آنتی اکسیدان ها موادی هستند که می توانند از آسیب ناشی از رادیکال های آزاد (مولکول های ناپایدار که بدن به عنوان واکنش به فشارهای محیطی و سایر فشارها ایجاد می کند) به سلول های بدن جلوگیری کرده یا فرآیند آسیب را کند تر کنند.

آنتی اکسیدان ها را “روبنده یا رفتگران رادیکال های آزاد” نیز می نامند.       

بدن انسان برخی از آنتی اکسیدان ها را تولید می کند. برخی آنتی اکسیدان ها نیز از طریق مواد غذایی به بدن می رسند. منابع آنتی اکسیدان می توانند طبیعی یا مصنوعی باشند. برخی از غذاهای گیاهی غنی از آنتی اکسیدان هستند.

رادیکال های آزاد مواد زائدی هستند که در اثر پردازش مواد غذایی و واکنش بدن توسط سلول ها تولید می شوند. اگر بدن نتواند رادیکال های آزاد را به طور کارآمد پردازش و حذف کند، می تواند استرس (فشار) اکسیداتیو ایجاد کند. این می تواند به سلول ها و عملکرد بدن آسیب برساند. رادیکال های آزاد به عنوان گونه های فعال (واکنش پذیر) اکسیژن (ROS) نیز شناخته می شوند.

♥ عواملی که تولید رادیکال های آزاد در بدن را افزایش می دهند می توانند داخلی (مانند التهاب) یا خارجی (مانند آلودگی، قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش UV و دود سیگار) باشند.

استرس (فشار) اکسیداتیو با بیماری های قلبی ، سرطان ، آرتروز ، سکته مغزی ، بیماری های تنفسی ، نقص سیستم ایمنی ، آمفیزم ، بیماری پارکینسون و سایر بیماری های التهابی یا ایسکمیک ارتباط دارد.

گفته می شود آنتی اکسیدان ها به خنثی سازی رادیکال های آزاد در بدن کمک می کنند، و تصور می شود که این باعث تقویت سلامت کلی بدن می شود.

مزایای آنتی اکسیدان ها:

آنتی اکسیدان ها می توانند از سلول ها در برابر آسیبی که رادیکال های آزاد ایجاد می کنند و به عنوان استرس اکسیداتیو شناخته می شوند، محافظت کنند.

فرآیندهایی که می توانند منجر به استرس (فشار) اکسیداتیو شوند عبارتند از:

• فعالیت میتوکندریایی
• ورزش بیش از حد
• ضربه به بافت ، به دلیل التهاب و آسیب
• آسیب ایسکمی و خونرسانی مجدد
• مصرف برخی از غذاها ، به ویژه غذاهای تصفیه شده و فرآوری شده ، چربی های ترانس ، شیرین کننده های مصنوعی و برخی از رنگ ها و مواد افزودنی
• سیگار کشیدن
• آلودگی محیطی
• تابش – تشعشع
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مانند سموم دفع آفات و داروها ، از جمله شیمی درمانی
• حلال های صنعتی
• ازون

چنین فعالیت ها و فرآیندهایی می تواند منجر به آسیب سلول شود.

این عوامل، به نوبه خود، ممکن است منجر به موارد زیر شوند:

• انتشار بیش از حد یون های آزاد آهن یا مس
• فعال سازی فاگوسیت ها ، نوعی گلبول سفید خون که در مبارزه با عفونت نقش دارد
• فزایش آنزیم هایی که رادیکال های آزاد تولید می کنند
• اختلال در زنجیره های انتقال الکترون

همه اینها می توانند منجر به استرس (فشار) اکسیداتیو شوند.

آسیب ناشی از استرس اکسیداتیو با سرطان ، تصلب شرایین (سختاک سرخرگ‌ها آترواسکلروزیس) و از دست دادن بینایی ارتباط دارد. مصرف آنتی اکسیدان ها این خطرات را کاهش می دهد.

طبق مطالعات: “آنتی اکسیدان ها به عنوان مواد پاک کننده رادیکال های آزاد ، اهدا کننده هیدروژن ، اهدا کننده الکترون ، تجزیه کننده پراکسید ، اطفا کننده اکسیژن واحد، مهارکننده آنزیم ، هم افزایی یا سینرژی و مواد شیمیایی فلزات عمل می کنند.”

تحقیقات دیگر نشان داده است که مکمل های آنتی اکسیدانی ممکن است به کاهش افت بینایی به دلیل تحلیل رفتن ماکولا در افراد مسن کمک کند.

 

انواع آنتی اکسیدان ها:
تصور می شود صدها و احتمالاً هزاران ماده وجود دارد که می تواند به عنوان آنتی اکسیدان عمل کند. هر کدام نقش خاص خود را دارند و می توانند به بدن کمک کند تا عملکرد بهتری داشته باشد.

“آنتی اکسیدان” در واقع نام یک ماده نیست، بلکه توصیف کننده طیف وسیعی از موادی است که می توانند کار آنتی اکسیدان را در بدن انجام دهند.

نمونه هایی از آنتی اکسیدان هایی که از خارج بدن می آیند عبارتند از:

• ویتامین A
• ویتامین سی
• ویتامین E
• بتاکاروتن
• لیکوپن
• لوتئین
• سلنیوم
• منگنز
• زاگزانتین
• فلاونوئیدها ، فلاون ها ، کاتچین ها ، پلی فنول ها و فیتواستروژن ها انواع آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی گیاهی هستند و همه آنها در غذاهای گیاهی یافت می شوند.

جالب است بدانید که هر آنتی اکسیدان عملکرد متفاوتی دارد و با ماده دیگری قابل تعویض نیست. به همین دلیل مهم است که رژیم غذایی متنوعی داشته باشید!

 آنتی اکسیدان ها بدن را در مقابل ابتلا به انواع سرطان، سرما خوردگی و … حفاظت می کنند.

رادیکالهای آزاد سبب بروز مشکلات زیر می‌شوند:

• پیری زودرس
• آسیب به پوست
• آسیب به بافتهای بدن
• فعال شدن سلولها و ژنهای معیوب در بدن

فواید آنتی اکسیدان ها برای بدن:

این مواد فواید زیادی برای بدن دارند. این فواید به شرح زیر هستند:

• حفظ جوانی و زیبایی پوست
• کاهش خطر ابتلا به بیماریهای مزمن از جمله سرطان
• افزایش سم زدایی در بدن
• تقویت سیستم ایمنی بدن
• جلوگیری از بیماریهای قلبی از جمله سکته
• جلوگیری از بروز بیماریهای زوال عقل از جمله آلزایمر

 

آنتی اکسیدان را از چه مواد غذایی دریافت کنیم؟

برای تأمین آنتی اکسیدان بدن مصرف میوه و سبزیجات تازه به خصوص رنگ های قرمز، نارنجی، زرد، سبز تیره و بنفش را همیشه در بشقاب غذایی روزانه خود بگنجانید. برخی از این مواد به شرح زیر هستند:

• مواد حاوی ویتامین سی مانند:

کلم بروکلی، کیوی، سیب زمینی، فلفل دلمه، گوجه فرنگی، انبه و شلیل

• مواد حاوی ویتامین ای مانند:

حبوبات، اسفناج

• مواد حاوی روی و سلنیوم مانند:

گوشت قرمز، غذاهای دریایی و لبنیات

برای تأمین آنتی اکسیدان مورد نیاز بدن از مصرف موارد زیر نیز قافل نشوید:

• سیب
• کشمش
• انواع توت و تمشک
• پیاز
• بادمجان
• انگور قرمز
• هویج
• کلم بنفش

بهترین منابع آنتی اکسیدان، غذاهای گیاهی به ویژه میوه ها و سبزیجات هستند.

برای تأمین آنتی اکسیدان بدن خود، سعی کنید موارد زیر را در رژیم غذایی خود بگنجانید:

ویتامین A: محصولات لبنی ، تخم مرغ و جگر

ویتامین C: بیشتر میوه ها و سبزیجات ، به ویژه انواع توت ها ، پرتقال و فلفل دلمه ای

ویتامین E: آجیل و دانه ها ، آفتابگردان و سایر روغن های گیاهی و سبزیجات برگ دار و سبز تیره

بتاکاروتن: میوه ها و سبزیجات با رنگ روشن ، مانند هویج ، نخود فرنگی ، اسفناج و انبه

لیکوپن: میوه ها و سبزیجات صورتی و قرمز ، از جمله گوجه فرنگی و هندوانه

لوتئین: سبزیجات برگ سبز ، ذرت و پرتقال

سلنیوم: برنج ، ذرت ، گندم و سایر غلات کامل ، و همچنین آجیل ، تخم مرغ ، پنیر و حبوبات

 

مواد غذایی دیگری که منابع خوبی از آنتی اکسیدان ها هستند عبارتند از:

• بادمجان
• حبوبات مانند لوبیا
• چای های سبز و سیاه
• انگور قرمز
• شکلات تلخ
• انار
• کلم قرمز
• بلوبری
• سیب
• کلم بروکلی
• اسفناج
• عدس

جالب است بدانید! پخت برخی غذاها می تواند سطح آنتی اکسیدان آن ها را افزایش یا کاهش دهد.

لیکوپن آنتی اکسیدانی است که به گوجه فرنگی رنگ قرمز می بخشد. وقتی گوجه فرنگی تحت عملیات حرارتی قرار می گیرد ، لیکوپن بیشتری در دسترس بدن قرار می گیرد (هضم و استفاده از آن برای بدن ما آسان تر می شود).

با این حال ، مطالعات نشان داده است که گل کلم ، نخود فرنگی و کدو سبز فعالیت آنتی اکسیدانی خود را در فرآیند پخت از دست می دهند. به خاطر داشته باشید که نکته مهم خوردن انواع غذاهای غنی از آنتی اکسیدان ، پخته و خام بودن آنهاست.

 

نکات زیر را درباره مصرف آنتی اکسیدان ها به خاطر بسپارید:

• هر بار که غذا می خورید ، وعده ها و میان وعده ها یک میوه یا سبزی را در بشقاب غذایی خود  قرار دهید.
• هر روز یک فنجان چای سبز یا چای ماچا بنوشید.
• به رنگ های بشقاب خود نگاه کنید! اگر غذای شما بیشتر قهوه ای یا بژ است، احتمالاً سطح آنتی اکسیدان بدن شما کم است.
• غذاهایی با رنگهای قرمز و بفنش و نارنجی و سبز، مانند کلم، چغندر و انواع توت ها و … را اضافه کنید.
• آجیل ، دانه ها و میوه های خشک را به عنوان میان وعده مصرف کنید، اما مواردی را که قند یا نمک به آن ها اضافه نشده انتخاب کنید.

در برنامه غذایی خود تنوع ایجاد نمایید! مقدار مجاز توصیه شده روزانه (RDA) برای آنتی اکسیدان ها وجود ندارد، اما مصرف زیاد محصولات تازه گیاهی برای سلامت بدن بسیار مفید است.

 

 

 

*آسپرین ۲۴*

،اپلیکیشن درخواست خدمات پزشکی آنلاین ,آمبولانس خصوصی ، درخواست پزشک و پرستار، دارو  ,مکمل های غذایی و ورزشی, تجهیزات پزشکی, لوازم آرایشی بهداشتی*