تداخل دارویی چیست؟

تداخل دارویی   

تداخل دارویی عوارض ناخواسته ای است که از ترکیب و مصرف هم زمان دو یا چند دارو ناشی می شود. این تداخل می تواند میان داروهای بدون نسخه، مکمل های گیاهی و دارویی و حتی مکملهای ویتامینی رخ دهد. این عوارض تاثیرات بسیار بدی بر سلامتی دارند،و گاهی منجر به بروز مشکلات جبران ناپذیر و یا حتی مرگ می شوند.  

دقت داشته باشید این مسئله با عوارض جانبی مکمل یا دارو کاملا متفاوت است. عوارض جانبی به مشکلاتی گفته می شود که در اثر استفاده همان دارو و یا مکمل در بدن رخ می دهد. در مصرف داروها و مکملها مسئله مسمومیت نیز همیشه مطرح است. بهتر است بدانید مسمومیت زمانی رخ می دهد که دارو و یا مکملی را بیش از حد نیاز مصرف می کنید و همین عمل سبب بروز عکس العمل در بدن می شود.  

بنابراین بهتر است با سه مسئله عوارض جانبی، مسمومیت و تداخل دارویی در مصرف هر دارو و مکملی آشنایی داشته باشید. این موارد به شما کمک می کنند تا دارو و مکمل را بر حسب نیاز بدنتان مصرف کنید و به حفظ و تقویت سلامتی خود کمک کنید.

تداخل داروهای افسردگی با مسکن‌ها

برخی داروهای افسردگی میزان ترشح ماده شیمیایی شادی‌زا موسوم به سروتونین را در مغز افزایش می‌دهند. همزمان نیز برخی مُسکن‌ها تاثیری مشابه دارند و در نتیجه افزایش شدید این ترکیب شیمیایی در مغز موجب آشفتگی و تشویش، بالا رفتن دمای بدن و افزایش ضربان قلب و تنفس می‌شود.

کاهش اثر قرص ضد بارداری با

 مصرف همزمان قرص ضد بارداری با داروی ریفامپین، ترکیبات پنی سیلین، تتراساکلین، بسیاری از ضد صرع و ضد میگرن باعث کاهش اثر این قرص می شود.

تداخل قهوه و چای با استامینوفن

 مصرف چای ۲۰دقیقه قبل از خوردن استامینوفن باعث افزایش اثر بخشی این دارو می‌شود، کافئین موجود در قهوه و چای میزان جذب استامینوفن را افزایش می‌دهد، البته این را باید در نظر گرفت که دوز بالای این ترکیب باعث آسیب کبدی می‌شود برای مثال نباید داروی ضد آسم مانند تئوفیلین را با نوشیدنی های حاوی کافئین مصرف کرد این در حالی است که استامینوفن با داروهای بی حس کننده باعث افزایش اثر می‌شود.

تداخل دارویی دیگوکسین و وراپامیل

‎مصرف هم زمان دیگوکسین و وراپامیل منجربه افزایش ۶۰- ۷۵درصدی غلطت دیگوکسین در خون می شود. از آن جا که دیگوکسین دارویی با پنجره درمانی کوچک است و خطر مسمومیت با آن بالا می باشد، این افزایش غلطت خونی دیگوکسین ، منجربه کاهش کلیرانس دیگوکسین ( حدود ۴۲-۴۳% ) و افزایش کار عضلات قلبی می شود.

تداخلات دارویی لووتیروکسین

لووتیروکسین با داروهای زیادی تداخل دارد، برخی از این تداخلات ممکن است با تغییر زمان مصرف داروها رفع شوند، بدین منظور لازم است مشورت با پزشک صورت گیرد و در زمان تجویز دارو، تمام داروهایی که بیمار در حال مصرف کردن آنهاست به پزشک گزارش داده شود؛ مکمل‌ها، مولتی‌ویتامین‌ها و داروهای گیاهی و سنتی نیز می‌توانند با لووتیروکسین تداخل ایجاد کنند.

در صورتی که داروهای زیر مصرف می‌شوند باید حداقل بین مصرف با لووتیروکسین ۴ ساعت فاصله داشته باشند: کربنات کلسیم، مکمل کلسیم و… کلستیرامین، کلستیپول، ترکیبات آهن، سوکرالفیت، پلی‌استایرن سولفونات سدیم، کاهش‌دهنده‌های اسید معده، اسموپرازول، لانزوپرازول، امپرازول و…، آنتی‌اسیدها حاوی آلومینیوم یا منیزیم، سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین، افلوکساسین و سایر داروهای این گروه، داروهای ضدانعقادی مانند وارفارین،کاربامازپین، فنوباربیتال، فنی‌توئین، پریمیدون، ریفامپین، استروژن و ضدبارداری‌های خوراکی، ضدافسردگی (مثل فلوکستین یا آمی‌ترپتیلین)، داروهای ضداضطراب، داروهای درمان سرطان، آسپرین، مسدودکننده‌های بتا مثل آتنولول، متوپرولول و پروپرانولول، دیگوکسین، انسولین و داروهای خوراکی درمان دیابت، مکمل‌های آهن، متادون، استروئیدها مانند پردنیزولون و دگزامتازون، تئوفیلین و حتی ویتامین‌ها.

تداخل مکمل ها با قرص وارفارین

• کوآنزیم Q10 (یوبیدکارنون)
• گیاه دونگ کوئی
• سیر
• گیاه جینکو بیلوبا
• جینسنگ
• چای سبز
• گل راعی
• ویتامین E

مکمل های بسیار زیاد دیگری نیز هستند که باعث ایجاد تداخل با وارفارین می شوند. دقت کنید که حتما می بایست پزشک، پرستار یا داروساز مربوطه در جریان استفاده شما از وارفارین قرار بگیرند.

تداخل برخی غذاها با قرص وارفارین

• میوه کرن بری و یا آب این میوه
• الکل
• غذاهایی که غنی از ویتامین K می باشند مانند دانه سویا، روغن کانولا، اسفناج و بروکلی
• سیر
• شیرین بیان سیاه

کاهش اثر دارو

ترکيبات شيرين بيان، نوشابه هاي الکلي، موز، شکلات، پنير، انجير، جگر، ماهي، ترشي، آناناس، مخمر و مالت ممکن است به علت آمين هاي موثر بر افزايش فشار خون، سبب کاهش اثر داروي کاهش دهنده فشارخون شوند. البته مصرف يک بار در روز از ترکيبات شيرين بيان مشکلي ايجاد نخواهد کرد.

 سبزيجات برگ دار سبز(کاهو، اسفناج، کلم، شلغم و سويا) اثر داروي وارفارين را کاهش مي دهند.

مصرف مايعات داغ همزمان با دارو باعث از بين رفتن دارو و کاهش اثر دارو خواهد شد.

کربوهيدرات زياد موجب کاهش جذب دارو مي گردد.

 افزايش اثر دارو

 مصرف ۳ تا ۴ فنجان چاي يا قهوه در روز ممکن است اثر دگزامتازون و فتوتيازين را افزايش دهد.

 مصرف نوشابه هاي الکلي همزمان با داروهاي آرام بخش و خواب آور باعث افزايش اثر تضعيف کنندگي سيستم اعصاب(خواب آوري، کما و مرگ) اين داروها مي گردد.

تشخیص تداخل دارویی به شما کمک میکند قبل از مصرف هر دارو و یا مکمل اطمینان حاصل کنید که این داروها با داروها و یا مکملهایی که اکنون مصرف می کنید هیچ گونه تداخلی ندارند. سپس با خیال راحت می توانید  مصرف دارو و مکمل را آغاز کنید.

هر چیزی که لازم است درباره نگهداری داروها درمنزل بدانید!