پالس اکسیمتری و ارزيابي کاربرد آن از نظر هيپوكسي:
پالس اکسیمتری (ارزيابي از نظر هيپوكسي): روشي براي تعيين هيپوكسي در بيماران است و درصد هموگلوبين اشباع شده با اكسيژن را نشان مي‌دهد. پالس اكسيمتري بررسي غيرتهاجمي اشباع اكسيژن شرياني ميباشد كه از طريق اتصال يك گيره يا پروب به لاله ی گوش يا انگشت بيمار ممكن مي‌گردد. درصد بيان شده در واقع نسبت اكسيژن به هموگلوبين است. همراه کافه پزشکی باشید.
هیپوکسمی چیست؟
هیپوکسمی زمانی اتفاق می افتد که سطح اکسیژن در خون پایین تر از حد طبیعی باشد. اگر سطح اکسیژن خون خیلی پایین باشد، ممکن است عملکرد اعضای بدن را مختل کند.
وظیفه خون، اکسیژن رسانی به به سراسر سلول های بدن است تا آنها را سالم نگه دارد. در هیپوکسمی که سطح اکسیژن خون پایین است، می تواند مشکلات خفیف مانند سردرد و تنگی نفس را ایجاد کند. در موارد شدید، می تواند عملکرد قلب و مغز را مختل کند.
پالس اکسی متری چیست؟
پالس اکسیمتر دستگاهی برای اندازه گیری میزان هموگلوبین اشباع شده با اکسیژن در بافت‌های محیطی می‌باشد. این وسیله غیر تهاجمی بوده و به سادگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع پالس اکسیمتری سریع‌تر از ارزیابی فشارخون، نبض و تنفس، مشکلات موجود در اکسیژن رسانی را نشان می‌دهد.
پالس اکسی متر: انواع, نکات کاربری , راهنمای خرید
نام های دیگر وسیله: اکسیمترهای چند طول موجی، مانیتور اتاق عمل، مانیتور اکسیژن، دستگاه های غربالگری پالس اکسیمتر.
قسمت‌های اصلی دستگاه:
پروب پالس اکسیمتر
مانیتور
حسگر شامل دو ديود منتشر كننده ي نور و دو سنسور است.
يكي از ديودها نور تقريباً قرمز، يعني طول موج مخصوص هموگلوبين داراي اكسيژن (هموگلوبين اشباع) را منتشر مي‌كند و ديود ديگر نور مادون قرمز، يعني طول موج مخصوص هموگلوبين بدون اكسيژن (هموگلوبين غير اشباع) را منتشر مي‌كند.
هر كدام از دو نوع هموگلوبين ميزان خاصي از نور منتشر شده را جذب مي‌كنند و از رسيدن آن به سنسور مربوطه جلوگيري مي‌كنند. اگر نور كمتري به سنسور برسد به اين معني است كه ميزان بيشتري از هموگلوبين مربوطه در خون وجود دارد. سپس دستگاه پالس اكسيمتر نسبت نور تقريباً قرمز و مادون قرمز دريافت شده را محاسبه مي‌كند تا درصد اشباع اكسيژن( SpO2) را مشخص كند.
گيره‌ي پروب حساس پالس اكسيمتر تا اندازه‌اي شبيه گيره ي لباس است. گيره ي پروب حساسه را بر روي نوعي بستر مويرگي، محيطي مانند نوك انگشت دست، نوك انگشت پا، لاله ي گوش يا روي پل بيني بيمار مي‌توانيد وصل كنيد. در شيرخواران مي‌توانيد حسگر را به دور پاشنه ي پا پيچيده و با نوار محكم نمائيد.
پالس اكسيمتری اشباع اكسيژن خون شرياني را اندازه‌گيري مي‌كند، لذا پروب بايد در ناحيه‌اي قرار گيرد كه نور از طريق جريان خون شرياني تابانده شود.
از آنجايي كه هموگلوبين ۹۸٪ اكسيژن را در خون حمل مي‌كند و پلاسما تنها ۲٪ آن را به همراه مي‌برد، پالس اكسيمتري به شكل صحيح ميزان اكسيژن رساني محيطي را تجزيه و تحليل مي‌كند. اگر اندازه‌گيري اكسيژن با پالس اكسيمتر بدرستي صورت گرفته باشد، اشباع اكسيژن خوانده شده، حداكثر ۲٪ با مقدار خوانده شده در ABG اختلاف خواهد داشت (البته وقتي كه اشباع اكسيژن بين ۸۴ تا ۹۸ درصد باشد).
دستگاه پالس اکسیمتری ميزان اشباع اكسيژن هموگلوبين را در بافت‌هاي محيطي اندازه‌گيري نموده و درجه اشباع اكسيژن را در خون بيمار نشان مي‌دهد.
اين دستگاه بصورت قابل اعتمادي وضعيت قلبي تنفسي بيمار را نشان مي‌دهد، چرا كه مي‌تواند به شما بگويد كه چگونه عروق محيطي در سيستم گردش خون بيمار اكسيژن‌گيري مي‌كنند. همچنين كيفيت و تأثير مداخلات شما را مانند اكسيژندرماني، دارو دادن، ساكشن كردن و كمك‌هاي تنفسي تعيين مي‌كند.
مثلاً در هواي اتاق عدد مربوط به بيمار ۹۲٪ است. بعد از دو دقيقه اكسيژندرماني با جريان و غلظت بالا، این عدد به ۹۹٪ مي‌رسد و يك بهبود قطعي را نشان مي‌دهد.
پالس اكسيمتری اغلب سريعتر از ارزيابي فشار خون، نبض و تنفس، مشكلات موجود در اكسيژن رساني را نشان مي‌دهد.
اشباع اکسیژن خون (SpO2)
میزان SpO2، تخمین مقدار اکسیژن در خون است. میزان اشباع ۹۵٪ یا بیشتر معمولا به عنوان یک سطح اکسیژن طبیعی محسوب می شود. با این حال، میزان اشباع ۹۲٪ یا کمتر (در سطح دریا) نشان می دهد که خون اکسیژن اشباع کمی دارد. اشباع ناکافی می تواند موجب طیف وسیعی از شرایط نامطلوب سلامتی شود، از جمله درد قفسه سینه، تنگی نفس و افزایش ضربان قلب..
کاربرد پالس اکسیمتری در ارزیابی هیپوکسی:
به عنوان مثالي از كارآيي پالس اكسيمتری به عنوان يك ابزار پايش، بيماري را ذكر مي‌كنيم كه دچار نشانه‌هاي واضحي در ديسترس تنفسي است و حين اينكه همكارتان او را براي تجويز اكسيژن به وسيله ماسك يكطرفه آماده مي‌سازد، شما به او پالس اكسيمتر وصل مي كنيد.
ابتدا پالس اكسيمتر عدد SpO2 را ۸۲٪ نشان مي‌دهد كه حاكي از هيپوكسي شديد است. به دنبال استفاده از ماسك يكطرفه با جريان ۱۵ lpm، عدد پالس اكسيمتري افزايش مي‌يابد. پس از ۱۰ دقيقه تجويز اكسيژن، SpO۲ بيمار به ۹۹٪ مي‌رسد. لذا مشاهده میکنیم که درصدهای پالس اكسيمتر، بهبودي قابل توجه وضعيت بيمار را نشان مي‌دهند.
از طرفي اگر SpO2 بيماري كه تحت ماسك يك طرفه قرار دارد، ۹۳٪ بوده و در حال افت باشد، بدین معناست که وضعيت بيمار بدتر شده و ممكن است براي حفظ يا افزايش سطح اكسيژناسيون نيازمند استفاده از ونتيلاسيون با فشار مثبت باشد.
يك نكته :
اگر بيمار مدتي است كه تحت ماسك يك طرفه با فشار ۱۵ lpm قرار دارد و عدد پالس اکسیمتری او نزديك ۹۵٪ يا كمتر است، اين وضعيت نيز بيانگر هيپوكسيك بودن بيمار است. احتمال مي‌رود كه با برداشتن ماسك، عدد پالس اكسيمتر به سرعت كاهش يابد.
SpO2 معادل ۹۰٪، هيپوكسي قابل توجه را نشان مي‌دهد.
پالس اکسیمتری درصد هموگلوبين اشباع شده با اكسيژن را به صورت درصد SpO2 نشان مي‌دهد كه در واقع مقدار خوانده شده به وسيله‌ي پالس اكسيمتر است. مقدار طبيعي آن براي شخصي كه در هواي اتاق تنفس مي‌كند بین ۹۷ تا ۹۹ درصد است. SpO2 كمتر از ۹۵٪ مي‌تواند حاكي از هيپوكسي باشد. بنابراين SpO2۰ کمتر از ۹۵٪ را بايد مورد بررسي قرار داد.
اشباع طبيعي اكسيژن در سطح دريا بايد بين ۹۶٪ و ۱۰۰٪ باشد.
دركل، اگر عدد به دست آمده زير ۹۵٪ باشد به شوك، هيپوكسي يا مشكل تنفسي شك كنيد. درمان مناسب راه هوايي و اكسيژن تكميلي به بيمارتان بدهيد و از نظر تغييرات بيشتر، بهدقت وي را تحت نظر بگيريد. عدد زير ۹۰٪ نیز به درمان جدي راه هوائي، ونتيلاسيون با فشار مثبت و تجويز اكسيژن نياز دارد. بيمار غيرهوشيار ممكن است نيازمند كنترل مهاجم راه هوایي و ونتيلاسيون با فشار مثبت باشد.
به عنوان يك راهنما : SpO2 طبیعی بين ۹۵ تا ۹۹ درصد است.
اعداد ۹۱ تا ۹۴ درصد بر هيپوكسي خفيف دلالت كرده و نياز به ارزيابي بيشتر و تجويز اكسيژن مكمل را توجيه مي‌كنند.
اعداد ۸۶ تا ۹۰ درصد، هيپوكسي متوسط را نشان مي‌دهند و معمولاً بايد به اين بيماران، البته با رعايت احتياط در مورد مبتلايان به COPD، اكسيژن مكمل ۱۰۰٪ تجويز شود.
اعداد ۸۵% يا كمتر نیز، هيپوكسي شديد را نشان داده و به مداخله‌ي فوري شامل تجويز اكسيژن ۱۰۰٪، تهويه ي مصنوعي و يا هردو نياز دارند.
هدف شما حفظ و نگهداري SpO2 در حد طبیعی (۹۵ تا ۹۹ درصد) است.
نکته مهم:
باید بیمار را درمان نمود نه این که فقط عدد پالس اکسیمتر را اصلاح کرد.
عدد پالس اکسیمتری به عنوان ششمین علایم حیاتی شناخته می‌شود. این امر نشان می‌دهد که عدد پالس اکسیمتر یک معیار استاندارد برای سنجش وضعیت بیمار در کنار تنفس، نبض، رنگ پوست، مردمک و فشار خون است.
*آسپرین ۲۴*
،اپلیکیشن درخواست خدمات پزشکی آنلاین ,آمبولانس خصوصی ، درخواست پزشک و پرستار، دارو ,مکمل های غذایی و ورزشی, تجهیزات پزشکی, لوازم آرایشی بهداشتی*
