درد سیاتیک ، علت، علایم ، راه های تشخیص و درمان آن

کمردرد انواع و شدت های متفاوتی دارد. کمردرد میتواند بلافاصله پس از آسیب بروز پیدا کند و یا به آرامی و با گذشت زمان شدت پیدا کند و  ممکن است ناگهانی و کوتاه مدت (حاد) یا طولانی مدت (مزمن) باشد. داروهای بدون نسخه میتوانند به برخی از انواع کمردرد کمک کنند ، اما کمردردهای شدید تنها با دارو های خاص و عمل جراحی بهبود میابند.  بعضی اوقات شناسایی علت درد کمر دشوار است ، اما در مواردی میتوانید به راحتی علت آن راتشخخیص دهید. سیاتیک یکی از مواردی است که تشخیص آن بسیار ساده است و حتی شدید ترین دردهای سیاتیکی ممکن است توسط متخصص طب فیزیکی و بدون جراحی درمان شود.

عصب سیاتیک چیست ؟   

عصب سیاتیک که  از ناحیه تحتانی ستون مهره ها و از مجاورت دیسک های پایینی کمر منشا گرفته و به سمت استخوان لگن و باسن امتداد می یابد و سپس از پشت ران وارد ساق پا می شود. سیاتیک معمولاً با دیسک فتق در پایین کمر و ابتدای ستون فقرات شروع می شود. درد  سیاتیک در ۹۰ درصد موارد در نتیجه پارگی یا فتق دیسک ایجاد می شود و شایعترین علت درد سیاتیک پارگی یا فتق دیسک L4-L5 و L5-S1 است . هنگامی که فتق دیسک اتفاق می افتد ، ممکن است به اعصاب اطراف فشار وارد شود . هنگامی که این عصب سیاتیک باشد معمولا می تواند درد زیادی ایجاد کند. رگ سیاتیک در پشت ساق پا به دو شاخه تقسیم می شود، یکی از پشت ساق پا به کف پا می رود ودیگری از کناره خارجی ساق و روی مچ پا می گذرد ، بنابراین ممکن است فردی دارای درد تنها در قسمت خارجی ساق پا و بدون کمردرد باشد اما علت ، درد سیاتیکی است.

علائم درد سیاتیک :

بارزترین علائم سیاتیک دردی است که از قسمت تحتانی کمر شما به پشت یا پاها کشیده میشود . این درد میتواند خفیف یا بسیار شدید باشد. همچنین ممکن است در پاها احساس بی حسی ، سوزن سوزن شدن و ضعف ایجاد شود.

علائم شایع درد سیاتیک عبارت اند از :

• درد پایین کمر
• درد در باسن یا پا که هنگام نشستن بدتر می شود
• احساس درد در قسمت باسن
• داغ شدن و یا سوزن سوزن شدن پاها
• ضعف ، بی حسی یا مشکل در حرکت دادن پاها
• تیر کشیدن پاها که ایستادن را دشوار میکند
• یکی ازمواردی که  درد رگ سیاتیک را از دردهای دیگر در ناحیه کمر متمایز می سازد این است که بسیاری از موارد دردهای سیاتیکی به زیر  زانو  انتشار دارد . درد سیاتیک که در اثر درگیری دیسک کمر  ممکن است با انجام بعضی  فعالیت ها مانند  عطسه، سرفه،  و راه رفتن شدیدتر بشود.
• در موارد شدید تر ضعف شدید در ساق پا و اختلال درعملکرد روده و بی اختیاری ادرارو مدفوع

سیاتیک معمولاً فقط یک طرف از پایین تنه را درگیر میکند. غالباً درد از ناحیه تحتانی ران تا پشت یکی از پاها ادامه میابد. بسته به جایی که عصب سیاتیک در آن جا تحت فشار قرار میگیرد ، ممکن است درد تا انگشتان پا نیز ادامه داشته باشد.

برای برخی افراد ، درد ناشی از سیاتیک می تواند شدید باشد و انجام کارهای روزمره را برای آنها سخت کند. اما برای برخی دیگر ممکن است طولانی با شدت کم ولی طولانی مدت وجود داشته باشد و نیز با گذشت زمان بدتر شود.

دلایل ابتلا به درد سیاتیک :

افزایش سن : 

با افزایش سن دیسک ها دچار فرسودگی می‌شوند. تغییرات آرتروزی باعث تنگی سوراخ های عصبی می‌شوند که می تواند باعث فشار به ریشه های عصب سیاتیک بشوند.

۲-چاقی :

چاقی باعث افزایش فشار به ستون فقرات انسان و در نهایت باعث فشار به ریشه‌های عصب سیاتیک می شود.

۳- شغل : 

افرادی  که در شغلشان مجبور هستند که به طرفین بچرخند یا اجسام سنگین را بلند کنند و یا رانندگی های طولانی مدت کنند در معرض ابتلا به دیسک کمر و درد سیاتیک هستند.

 ۴- نشستن طولانی :

افرادی که حین کار برای مدت طولانی مینشینند مستعد درد سیاتیک هستند که به این افراد در ایران پشت میز نشین می گویند.

۵- دیابت : 

دیابت هم باعث صدمه به عصب سیاتیک می شود.

درمان سیاتیک:

درد سیاتیک ممکن است به مرور زمان از بین برود ، اما اگر درد شدید و پیوسته باشد ، بهتر است آن را با پزشک در میان بگذارید.  برخی از پزشکان دارو‌هایی مانند دارو‌های ضد التهابی، شل کننده‌های عضلات و یا استروئید‌ها را برای تسکین درد شدید سیاتیک تجویز می‌کنند، اما شواهد محکمی وجود دارد که نشان می‌دهد فیزیک درمانی، کایروپرکتیک و کشش، می‌توانند به میزان چشمگیری عارضه را در بیمار بهبود بدهند.

بعضی از حرکات از جهاتی می‌توانند درد سیاتیک را بدتر کنند، اما در برخی موارد، حرکت درست می‌تواند به تسکین درد کمک کند. برخی از افراد متوجه می‌شوند نشستن برای مدتی طولانی و سپس ناگهانی حرکت کردن می‌تواند آغاز کننده‌ی دردشان باشد. نوع ِ حرکت‌هایی که می‌توانند درد را بدتر کنند شامل قوز کردن یا فشرده کردن ستون فقرات می‌شوند مانند بالا گذاشتن پاها، به داخل کشیدن زانو‌ها یا چمباتمه زدن. از سویی دیگر، کشیدن ستون فقرات با حرکات کششی و یوگا می‌تواند به وضعیت درست بدنی کمک کرده و التهاب و گرفتگی و درد را کاهش بدهد.

استراحت مطلق ۳ روزه  : البته دوره استراحت نباید خیلی  طولانی شود زیرا  استراحت مطلق  مانع  از ریکاوری و بر گشت  سریع بیمار به زندگی روزمره می شود .

سیاتیک درمان های بسیار متنوعی دارد ولی استفاده از درمان صحیح توسط پزشک متخصص و دکتر سیاتیک از مزمن شدن و غیر قابل درمان شدن ان جلوگیری می کند. درمان های اولیه هر چه باشد هدف اول کاهش التهاب و کاهش درد است درمان ها و مسکن هایی که برای کاهش درد سیاتیک استفاده می توان استفاده کرد شامل موارد زیرمی شود:

۱ – مصرف داروهای تسکین دهنده : مانند استامینوفن  و داروهای ضدالتهاب بدون استروئید مانند بروفن و ناپروکسن  می تواند به درمان کمک کند ولی مصرف درست این داروها با دوز ضد التهابی که توسط پزشک متخصص تجویز  وتعیین می شود علاوه بر اثر تسکینی اثرات ضد التهابی و درمانی دارد.

۲ – آمپول برای درد سیاتیک می تواند از آمپول های ساده خانگی مانند متاکاربامول باشد تا آمپول های تسکینی مانند کتورلاک. اغلب متخصصین طب فیزیکی و فلوشیپ های درد از آمپول های ضد التهابی که زیر سونوگرافی  برای کاهش التهاب عصب سیاتیک استفاده می کنند . این تزریقات تخصصی اغلب هم در کمر و هم درکنار محل خروج عصب سیاتیک در کمر انجام می شود.

۳ – ماساژ و رولفینگ نیز دو شیوه‌ی غیرتهاجمی درمان همه جانبه هستند که عضلات، بافت‌ها و کانال‌های انرژی داخل بدن را باز می‌کنند، جریان خون را بهبود می‌دهند و با درد مبارزه می‌کنند. ماساژ درمانی می‌تواند کمر درد را تسکین بدهد، عضلات را ریلکس کند و حتی سبب ترشح اندورفین شود که هورمون «حال خوب» است و مانند مسکن عمل می‌کند.

۴ – در جدیدترین تحقیقات سازمان بهداشت جهانی ترکیب طب سوزنی الکتریکی و لیزر پرتوان و ورزش به عنوان بهترین درمان غیرجراحی دیسک و سیاتیک مطرح شده است.

۵- فیزیوتراپی سیاتیک برای درمان دردهای سیاتیکی یکی از بهترین گزینه ها است. در خلال درمان های اولیه تا درمان های شدید می توان با متدهای مختلف فیزیوتراپی از جمله جریانات تنس و الکترومغناطیس برای این گونه بیماران با فرکانس های مختلف کمک موثری نمود که میتواند از ۴ تا ۶ هفته درمان به طول بیانجامد. فیزیوتراپیست متخصص با در نظر گرفتن فرکانس امواج و همچنین در نظر گرفتن مسیر های عصب درگیر در سیاتیک کمک بسیار موثری را در کاهش این گونه دردها به بیمار ایفا می نماید.

مطالب مرتبط :

فیزیوتراپی در منزل

دستگاه فیزیوتراپی خانگی

ماساژ درمانی و تسکین دردهای مزمن