تریلیون ها جانوران میکروسکوپی مفید در دستگاه گوارش انسان وجود دارند که به آن کمک میکنند تا بهترین عملکرد را داشته باشد. پروبیوتیک ها که از این دسته می باشند میکروارگانیسم هایی هستند که در هضم غذا ، پیشگیری و رفع بیماری ها و جذب ویتامین ها نقش مهمی دارند.
به زبان ساده، پروبیوتیکها نوعی باکتری مفید برای بدن ما خصوصاً برای دستگاه گوارش هستند. این باکتریها به سلامت روده کمک بزرگی میکنند چرا که رشد باکتریهای خطرناک را کنترل میکنند؛ بعضی از پروبیوتیکها برای بهبود عملکرد دستگاه گوارش و برخی برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی و همچنین قسمتهای دیگر بدن موثرند. پروبیوتیکها تعادل بین باکتریهای «خوب» و «بد» را برقرار میکنند و این باعث عملکرد بهتر بدن ما میشود. تحقیقات نشان میدهد پروبیوتیکها از طریق مکانیزمهای مختلف تاثیرات قابل توجهی روی سلامت دارند. باوجود این، بسیاری از افراد همچنان نسبت به مزایای استفاده از غذاهای فراسودمند آگاهی ندارند.
کاربرد و فواید پروبیوتیک
دانشمندان هنوز در حال تحقیق هستند، اما تاکنون مطالعات چند کاربرد پروبیوتیک را به اثبات رسانده اند از جمله :
- ارتقاء سلامت و حفظ سلول های دستگاه گوارش
- ارتقاء ایمنی بدن
- کاهش التهابات روده
- جبران آسیبهای آنتیبیوتیکها به بدن
- افزایش توانایی هضم غذا
- بهبود حساسیت به لاکتوز
- افزایش سلامت کلی رحم
- شادابی پوست
- کاهش افسردگی
- کمک به جذب بهتر ویتامین B
میکروبیوم ها در پیشگیری و درمان بیماری ها در زمینه های سلامت گوارشی ، انواع خاصی از سرطان ، بیماری دهانی ، آلرژی غذایی و اگزما کمک میکنند . در ادامه به بررسی هر کدام از مزایا میپردازیم :
پروبیوتیک ها باعث بهبود سلامت گوارش می شوند :
استفاده از پروبیوتیک ها به کاهش اسهال و ناراحتی های گوارشی ناشی از مصرف آنتی بیوتیک ها ، سرطان درمانی و عفونت ها کمک می کند. اگر با خوردن لبنیات در دستگاه گوارش شما گاز زیادی تولید میشود ، ممکن از دچار حساسیت به لاکتوز باشید که علت آن کمبود انزیم لاکتاز است. خبر خوب این است که به نظر می رسد پروبیوتیک ها به هضم لاکتوز کمک می کنند. مطالعات نشان می دهد پروبیوتیک مورد استفاده در ماست لاکتاز را آزاد می کند ، که مسئولیت هضم لاکتوز را بر عهده دارد.
پروبیوتیک ها در افزایش سطح ایمنی و پیشگیری از سرطان ها موثر هستند :
بر اساس مطالعات ، به نظر می رسد پروبیوتیک فعالیت آنزیم باکتریهای تولیدکننده سلولهای سرطانی را کاهش می دهد و احتمالاً خطر ابتلا به سرطان کبد ، روده بزرگ و مثانه را کاهش می دهد. پروبیوتیک ها در شبکه ایمنی بدن تأثیر می گذارند و همچنین در سالهای اولیه زندگی انسان نقش بسیار مهمی ایفا میکنند. به عنوان مثال ، مصرف آن در حین بارداری ، ممکن است خطر ابتلا کودک به آلرژی ، مانند بثورات پوستی ، احتقان بینی و ابریزش چشم را کاهش دهد. براساس بررسی منتشر شده در ژانویه ۲۰۱۵ در ژورنال تحقیقات کودکان ، مصرف آن همچنین ممکن است بروز اختلالات گوارشی مزمن مانند بیماری سلیاک ، بیماری کرون و کولیت را کاهش دهد.
پروبیوتیک ها باعث بهبود سلامت دهان و دندان میشوند :
پروبیوتیک ها از ابتدا تا انتهای دستگاه گوارش نقش مفیدشان را ایفا میکنند. در دهان ، جایی که باکتری های مضر که به عنوان پلاک نیز شناخته می شوند ، توسط انها کاهش میابند. پروبیوتیک ها همچنین به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می کنند ، زیرا باکتری هایی مانند استرپتوکوکی روی سطح دندان که باعث ایجاد آنها می شود را از بین میبرند. پروبیوتیک با کاهش pH به محافظت از دندان ها کمک می کند زیرا pH بالاتر به معنای محیط اسیدی است که در آن احتمال خرابی و پوسیدگی دندان افزایش میابد.
کاهش وزن با مصرف پروبیوتیک :
چندین مطالعه در این زمینه نشان میدهد که پروبیوتیکها به کاهش وزن و کاهش چربی شکمی کمک شایانی مینمایند. باکتریهای روده در تنظیم وزن بدن موثرند.
محققان معتقدند که برخی پروبیوتیکهای خاص مانع از جذب چربی مواد غذایی میشوند، این امر با افزایش دفع چربی از مدفوع محقق میشود. به عبارت دیگر، پروبیوتیکها باعث میشوند بدن کالری کمتری را از غذاهای مصرفی دریافت کند. همچنین پروبیوتیکها به ترشح هورمون سیری یا همان هورمون کاهش اشتها کمک شایانی مینمایند. افزایش ترشح این هورمون سطح کالریسوزی و چربیسوزی را افزایش میدهد.
منابع اصلی و غنی پروبیوتیک :
- ماست : ماستهای سنتی، ماست پروبیوتیک مخصوص و ماست شیر
- شیر های غنی شده با پروبیوتیک
- پنیر : پنیر گودا، پنیر چدار، پنیر موتزارلا و برخی پنیرهای پاستوریزه مثل پنیر لاکتیکی
- کلم ترش : فیبر و پروبیوتیک کلم ترش فرایند هضم را بهبود میدهند و از بسیاری از بیماریهای گوارشی پیشگیری میکنند. در واقع ترشیهای خانگی مثل خیارشور و ترشی کلم یا هر سبزیجات دیگر حاوی پروبیوتیک هستند.
- شکلات تلخ
- کفیر : یکی دیگر از منابع پروبیوتیک عالی که مقادیر بالایی از ویتامین A و D دارد، کفیر است، شیر تخمیرشدهای که طعم آن بسیار شبیه به ماست است.
قرص و مکمل پروبیوتیک :
برای عملکرد دستگاه گوارش به بهترین شکل، رژیم غذایی خود را با اضافه کردن مواد غذایی پروبیوتیک اشبا کنید. در بهترین مکملهای پروبیوتیک میزان مناسبی از انواع باکتریهای مفید وجود دارد که دستگاه گوارش و سیستم ایمنی بدن را تقویت میکنند. امروزه منابع غنی پروبیوتیک به صورت پودر – شربت , قرص و… وجود دارد و میتوانید این مکمل ها را همراه غذا میل کنید .
به طور کلی مصرف پروبیوتیک برای بیشتر افراد جامعه بی خطر است، ولی افراد دارای مشکلات ایمنی یا بیماری های حاد یا خاص نیاز به مشورت و بررسی دقیقتری دارند. انواع مختلف پروبیوتیک ها بدون نیاز به نسخه پزشک از اکثر داروخانه ها قابل خریداری می باشند. (شما میتوانید با مراجعه به بخش داروخانه آنلاین اپلیکیشن یا سایت آسپرین۲۴ (www.aspirin24.com) از قیمت و موجودی این مکمل آگاه شده و آن را از نزدیک ترین داروخانه استعلام بگیرید)
مطالعات نشان داده است پروبیوتیکها در کنترل بیماریهای متابولیک، بیماران گوارشی ( مبتلایان به رفلاکس و …) و کاهش بیماریهای قلبی عروقی موثرند و مصرف این فرآوردهها جز در افرادی که دچار نقص ایمنی هستند، محدودیتی ندارد.